Geluk is een pad zonder broodkruimels
April 2020
In geluk heb je geen keuze, denken we. Het overkomt je of niet. In deze blog lees je een persoonlijk reisverslag en een pleidooi om te kiezen voor geluk, als mens, als samenleving. Omdat leven zoveel meer mag zijn dan het volgen van broodkruimels.
Wat voorafging…
Ik heb mijn ouders nooit gelukkig gezien. Momentaan wel eens blij, zo mogelijk trots, maar gelukkig, als in: onderliggend tevreden met het leven en gemaakte keuzes, dat niet.
Ergens in hun jonge levens raakten ze het spoor van hoop bijster. Ze gaven op, hun dromen, hun liefde, hun zoektocht naar geluk. Ze bleven samen en zongen een lied uit in disharmonie. Er was spijt, er was wrok, er was lijdzaam leven. Ze dachten dat ze geen keuze hadden.
Geluk zoeken
Niets heeft zo een invloed op een kind als het niet geleefde leven van zijn ouders, zei Carl Jung. Het moet wel waar zijn. Ik ben een gelukszoeker. Ik zoek wat zij niet hebben gevonden.
Heel lang zat ik op een dwaalspoor. Hoe kon het ook anders? Wist ik veel waarnaar ik op zoek was. Hoe vind je iets dat je niet kent? Ik liep langs wegen bezaaid met broodkruimels, afhankelijk van wat anderen mij gunden: hun goedkeuring en bevestiging. Jij mag hier bestaan, zolang je onze weg volgt. Het spoor liep dood, in flagrant misbruik van macht en vertrouwen. Ik was verdwaald. Ik werd wakker. Rock bottom zien en dan… leven.
Mijn leven begon toen, zo’n tien jaar geleden. Op handen en voeten zocht ik mijn weg terug, langs nieuwe wegen zonder kruimels. Met enkel mijn intuïtie als steeds betrouwbaarder kompas. Ik ontdekte paden met veel licht en warmte en heerlijke eerlijke mensen. Kom, val maar in de aarde, knikten ze. Vind jezelf nieuwe grond, nieuwe wortels en groei anders, bloemrijker en weelderiger dan voorheen.
Dus dat deed ik. En ik ontdekte geluk als een hobbelig, zij het bewandelbaar pad. Een zoektocht naar vrijheid in mijn hoofd. Een zoektocht naar vertrouwen in het leven en mezelf. Een zoektocht naar liefde en vergeving, de moeilijkste. We doen het samen met alle wandelaars op dit pad. Er worden geen handen vastgehouden. Jij kunt dit. Wij kunnen dit allemaal. Dit is leven. We hébben keuze.
Stoppen met zoeken
Nu, zoveel later, ben ik niet meer echt op zoek naar geluk. Ik denk dat ik het ben, gelukkig.
Ik herlees even mijn laatste zin. Er schieten momenten van recent drama door mijn hoofd. Momenten waarop de wereld te groot was en ik te klein. Momenten waarop onrecht en gemis mij als scherven in de aderen sneden. Ik lees het nogmaals, ik laat het staan. Het klopt, ik ben gelukkig.
Hoe dan?
Geluk gaat niet zozeer over emoties. Blijheid, woede, verdriet, angst, ik ken ze allemaal bijzonder goed. Als zij me zouden leiden, zou ik niet schrijven dat ik gelukkig ben. Geluk gaat ook niet over omstandigheden, ach nee, ik ben ook maar een gescheiden ploetermoeder met net iets te vaak beschimmelde kaas in de koelkast.
Geluk gaat eerder over…
… stilte ontdekken onder de chaos.
… weten dat je keuze hebt, ook al is die nu nog niet helder.
… het aannemen van een perspectief, een levensvisie, constructief en flexibel naar je eigen denken, voelen en handelen. Weten dat elke keuze de juiste is bijvoorbeeld, maar dat je altijd opnieuw kunt kiezen. Het leven zien als één grote feedbackcyclus.
… het cultiveren van een aantal hogere waarden, zoals dankbaarheid en dienstbaarheid tegenover het grotere geheel.
… bezield leven. Jezelf in de diepte leren kennen en durven delen met de wereld. Jouw bijdrage leveren aan het geheel vanuit jouw unieke talenten en mogelijkheden.
… alleen leren zijn. Prangend in deze Corona-tijd. Nochtans volgt het uit al het bovenstaande. Graag met jezelf op de sofa zitten, met jezelf in dialoog gaan, je creativiteit laten stromen, lachen om je kracht en onbeholpenheid.
… padgenoten ontmoeten, deelgenoten.
…
Geluk is arbeid die loont. Het is als een vangnet breien onder de trapeze die het leven is. Telkens je valt – en dat doen we vaak – weet je dat je zal terugveren op dat pad met eindeloze hoop en mogelijkheden. Dat pad zonder kruimels.
Asociaal en egoïstisch?
Je eigen geluk zoeken, is dat dan geen asociale bezigheid?
Je zou kunnen zeggen dat een mens verantwoordelijk is voor zijn eigen geluk, een samenleving voor de omstandigheden om die zoektocht mogelijk te maken. Want nee, ga bij een dakloze niet beweren dat geluk een keuze is. Er is een minimum aan materiële zekerheid nodig om voor hogere, meer abstracte waarden te kúnnen kiezen. Is dat niet de taak van een samenleving, om dat soort van samen leven mogelijk te maken? Voor iedereen?
Spanje voert het basisinkomen in tijdens deze Coronacrisis. De tijd is rijp om dat op brede schaal te doen, ook hier. Laten we dit dan vooral koppelen aan een keuze voor geluk, voor bezield leven. Van mensen die dat doen gaat immers geen luiheidsdreiging uit. Welke vorm van samenleven met welk economisch model wordt er mogelijk als mensen écht kiezen voor geluk en niet meer moeten overconsumeren (en dus overwerken) om een illusie van geluk in stand te houden?
Egoïstisch dan? Evenzeer allerminst. Geluk gaat niet over egoïsme of altruïsme. Ons duale denken gaat er vanuit dat een keuze voor jezelf ten koste moet gaan van een ander, of andersom. Deze tweedeling gaat hier niet op. Jezelf voeden met positieve energie is de ander voeden, is de planeet voeden…
Kinderen
…is, niet het minst, je kinderen voeden. Met ouders die verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen geluk, zullen zij zich niet zo makkelijk laten misleiden door broodkruimels. Zij zullen geluk niet zien als een utopie, maar als een realistische en vruchtbare kijk op het leven, ondanks en dankzij alle omstandigheden. Ze zijn er getuige van dat geluk een werkwoord is, maar wel in de actieve en niet in de onvoltooid verleden tijd. Zodat ze bij Jungs woorden glimlachend hun schouders ophalen.
Wil jij zelf ook bouwen aan je geluk? Arcturus biedt jou een arsenaal aan zelfontwikkelingstools aan. Centraal in ons verhaal staat NLP, waarvan verschillende uitgangspunten in deze blog terugkomen. Neem een kijkje in onze opleidingen en (loopbaan)coachingstrajecten en vind jouw duwtje in de rug.
