Macht en kracht – een proces van persoonlijke groei

15 november 2016

bergen_speigelbeeld

Politieke machteloosheid is maar een projectie van wat vanbinnen leeft.

Donald Trump werd zonet verkozen tot president van de VS. Groot-Brittannië stapte eerder dit jaar na een referendum uit de Europese Unie. Opvallende politieke feiten die enkele traditionele machtsbastions op hun grondvesten doen daveren. Beide campagnes vertoonden minstens één opmerkelijke gelijkenis: ze beloofden ‘de macht’ te zullen teruggrijpen. Trump overtuigde een meerderheid met de slogan  ‘We will make America great again’. De Brexiteers deden dat met ‘Take back control’. Twee keer wordt het volk erop gewezen dat het macht verliest en dat dat de schuld is van ‘anderen’: traditionele elites, migranten, ondemocratische instellingen, noem maar op. ‘Kies voor ons en we lossen dat probleem even op,’ zeggen ze. En daarna, weg gevoelens van machteloosheid?

De kans is klein, dat leert ons het cyclische van de geschiedenis. Met regelmaat uiten mensen collectief gevoelens van politieke machteloosheid en met regelmaat zijn er populistische partijen en politici die daar garen uit spinnen. Tot een echte verandering leidt dit niet, vaak integendeel.

Want wat is het probleem? Mensen stemmen voor dat soort partijen vanuit een wezenlijk gevoel van machteloosheid en slachtofferschap. Ze ‘moeten’ meedraaien in een politiek, economisch en maatschappelijk systeem waarin ze ‘worden geleefd’ onder consumptie- en prestatiedruk. Ze ervaren geen controle over hun eigen keuzes. Allerlei dwingende uitgesproken en onuitgesproken normen en verwachtingen stippelen het pad uit dat gevolgd moet worden. We moeten keihard werken om ‘er’ te geraken zodat we ‘iemand’ kunnen zijn. Economische inzetbaarheid primeert op het mens-zijn. De enige kracht waarover vaak sprake in publieke debatten is koopkracht… De steeds hoger piekende cijfers van burn-outs, depressies of zelfmoorden wijzen er echter op dat het de hoogste tijd is voor verandering.

Het probleem achter het probleem

Elke goeie coach of therapeut weet dat je bij een cliënt meestal moet zoeken naar het probleem achter het probleem. Wat de cliënt in eerste instantie aanbrengt is vaak maar een symptoom van een dieperliggend probleem. Honderd diëten uitproberen als de kern van het probleem een lage eigenwaarde is, zal nooit leiden tot een duurzame slanke lijn. Kijk je niet voorbij de oppervlakte, dan zal het probleem steeds terugkeren in andere vormen en gedaantes. Of hoe mensen met een eetverslaving na een maagverkleining ineens een koopverslaving ontwikkelen.

Zetten we even de samenleving als geheel in de therapeutenstoel, wat is dan het probleem achter het probleem van politieke machteloosheid? Dat het verlangen naar externe macht nooit enige bijdrage zal leveren aan persoonlijk geluk of vrijheid als daar geen persoonlijke, innerlijke macht tegenover staat. Mensen worden aangesproken door beloftes macht terug in eigen handen te krijgen, maar om welke macht gaat het? Macht als extern gegeven in de zin van: als ik meer heb, heeft de ander minder, ofwel: ik win en de ander verliest. Dat is macht gericht op exclusie en dat is hoe de meeste politieke en andere gevestigde machtsinstellingen en hun leiders vandaag functioneren. Gezond en dienstbaar leiderschap vanuit bewustzijn en visie voor mens en omgeving heeft nog een lange weg te gaan.

Macht wordt kracht

Toch is het absoluut nodig onze macht terug in eigen handen te nemen. Maar the only way out, is the way in. Macht heeft maar betekenis als we het in onszelf gaan zoeken. Dan wordt macht kracht. Of zoals Carl Jung zei: ‘Wie naar buiten kijkt, droomt. Wie naar binnen kijkt, ontwaakt.’

Zolang we dat niet doen, blijven we het product van onze omgeving en herhalen we wat ons is ingeprent, ongeacht of dat bij ons past of niet. We zijn aangeleerd te denken in termen van economische groei, maar het leven gaat in essentie om persoonlijke groei. Wat wil jij echt en wat heb jij nodig om jezelf te kunnen ontplooien? Wat is jouw unieke bijdrage aan dit leven? Wat geeft jouw leven betekenis? Waar word jij blij van? Wat vind jij belangrijk? Wie ben jij?

Wie zoekt naar antwoorden op die vragen zit op het pad naar innerlijke macht, het pad naar vrijheid. Is het dat wat politici bedoelen als ze ons de macht willen teruggeven? Wellicht niet, want wie de macht over zichzelf opeist en in zijn eigen innerlijke kracht komt te staan, wordt steeds minder vatbaar voor externe macht. Het is dus niet wat de traditionele machtsinstanties willen, maar het is wel wat de samenleving nodig heeft. Mensen die de moed hebben om zichzelf te durven zijn. Mensen die durven doorheen de conditioneringen te kijken en durven hun eigen weg te gaan. Dat is geen macht vanuit exclusie maar vanuit inclusie. Het gaat niet om ‘of jij, of ik’, er is genoeg voor iedereen. Want wie leeft vanuit innerlijke kracht, leeft vanuit overvloed… Welk leven wil jij leiden?

 

Hilde Van Liefferinge

Hilde Van Liefferinge is communicatieverantwoordelijke, NLP-trainer en loopbaancoach voor Arcturus.